Dr Sebastian Glatt członek zespołu SOLARIS i pracownik Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (MCB UJ) otrzymał prestiżowy Consolidator Grant ERC w wysokości niemal 2 mln euro. Jego badania przyczynią się do lepszego poznania molekularnych mechanizmów fundamentalnych procesów o wysokim znaczeniu klinicznym, które kształtują i kontrolują funkcjonowanie białek komórkowych we wszystkich organizmach żywych.

Europejska Rada ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC) od 2008 roku przyznaje granty na przełomowe badania prowadzone na terenie Unii Europejskiej i państw stowarzyszonych. Consolidator Grant ERC jest skierowany do doświadczonych i już zasłużonych naukowców. Na opublikowanej  liście zdobywców tegorocznych Consolidator Grant znalazło się 327 naukowców z 23 europejskich krajów, którym przyznano na badania łącznie 655 milionów euro. Trzy projekty będą realizowane na polskich uczelniach: Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim. Tę ostatnią reprezentuje projekt "Deciphering the role of RNA modifications during ribosomal decoding and protein synthesis" dr Sebastiana Glatta. To pierwszy grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych w obszarze nauk przyrodniczych, po który sięga badacz z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Celem projektu jest strukturalne scharakteryzowanie kluczowych kompleksów białkowych odpowiedzialnych za modyfikacje RNA, stworzenie biblioteki w pełni zmodyfikowanego in vitro RNA, a także zrozumienie roli pojedynczych modyfikacji rRNA i tRNA w procesie elongacji translacji. Ponadto zespół dr Glatta chce zbadać związek pomiędzy mutacjami białek odpowiedzialnych za te procesy a rozwojem poważnych chorób u człowieka. Autorzy projektu mają na celu rozszerzenie niedawno powstałej koncepcji "wyspecjalizowanych rybosomów" poprzez dodanie szczególnych modyfikacji RNA do jej ogólnego schematu.

- Projekt pozwala nam przyjrzeć się podstawowym funkcjom mechanizmów komórkowych, regulujących produkcję wszystkich białek zarówno w okresie zdrowia, jak i choroby. Wiemy, że zmiany w tych mechanizmach odgrywają kluczową rolę w rozwoju raka i ciężkich chorób neurodegeneracyjnych. W związku z tym w najbliższych latach zamierzamy zająć się badaniem tych zmian oraz ich związkiem z występowaniem wymienionych chorób. Naszym celem jest dostarczenie nowych narzędzi diagnostycznych i terapeutycznych do walki z obecnie nieuleczalnymi chorobami. By osiągnąć postawione przed nami cele, wykorzystamy nasze długoletnie doświadczenia w biologii strukturalnej, a także dostęp do światowej klasy kriomikroskopu Cryo-EM, który działa w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS. Dzięki wspaniałemu rozwojowi takich jednostek jak SOLARIS, czy MCB jesteśmy w stanie współtworzyć naukę na światowym poziomie i konkurować z innymi, najwybitniejszymi ośrodkami naukowymi. Jednak nawet jeśli moje nazwisko jest wymienione na frontalnej stronie projektu to duże granty, jak właśnie ERC, nigdy nie powstają samodzielnie. Dlatego chciałbym podziękować moim kolegom z Krakowa, z Polski i z reszty świata za nieustanne wsparcie i świetną pracę zespołową - mówi dr Sebastian Glatt.

Dr Sebastian Glatt ukończył studia na kierunku genetyka i mikrobiologia na Uniwersytecie Wiedeńskim w 2004 roku. Tam też trzy lata później z wyróżnieniem obronił doktorat. W latach 2008-2015 prowadził badania w Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej w Heidelbergu. W centrum SOLARIS kieruje laboratorium Cryo-EM, przy Krajowym Centrum Kriomikroskopii Elektronowej. Od ponad pięciu lat pracuje również w MCB UJ, gdzie obecnie pełni funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych. Obie jednostki pełnić będą kluczową role w realizacji projektu dofinansowanego w ramach Consolidator Grant ERC.

Zainteresowania dra Glatta od dawna skupiają się wokół złożonych mechanizmów molekularnych, które poprzez aktywację ekspresji wybranych grup genów umożliwiają komórkom reprodukcję, dostosowanie się do zmiennych warunków środowiska oraz dalszą specjalizację. Badania jego zespołu dotyczą zwłaszcza strukturalnej i funkcjonalnej charakterystyki enzymów modyfikujących cząsteczki tRNA oraz innych czynników regulujących syntezę białek. Dokładniejsze poznanie mechanizmów komórkowych badanych przez dr Glatta ma duże znaczenie kliniczne, gdyż toruje drogę do rozwoju nowych metod diagnostycznych i leczniczych.

Naukowiec jest laureatem wielu grantów i nagród, w tym m.in. EMBO Installation Grant, Narodowego Centrum Nauki oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Grant ERC będzie rozwijał badania realizowane przez niego i finansowane przez FNP w ramach programów FIRST TEAM i TEAM-TECH Core Facility. Wraz z zespołem otrzymał również Nagrodę Miasta Krakowa 2020.

Lista wszystkich laureatów Consolidator Grants ERC jest dostępna na stronie erc.europa.eu.