Nieuzasadniona inwazja Rosji na niepodległe państwo, jakim jest Ukraina sprawiła, że geopolityczna rzeczywistość Europy Środkowo-Wschodniej została nieodwracalnie zmieniona. Dotychczasowa codzienność obywateli Ukrainy uległa diametralnemu zwrotowi a ich priorytety, także zawodowe, zostały określone na nowo, nierzadko stając się niemożliwymi do zrealizowania.

Należy zwrócić uwagę, że działalność środowiska naukowego na Ukrainie została również bardzo mocno dotknięta. Wieloaspektowe ograniczenia w postępie projektów badawczych zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym stały się faktem. Zniszczona działaniami wojennymi infrastruktura laboratoryjna i uniwersytecka, ograniczenia w dostępie do prądu, a także powszechna mobilizacja wojskowa i zakaz podróżowania za granicę, to tylko niektóre z krytycznych wyzwań stojących obecnie przed ukraińskim środowiskiem naukowym. 
Chcąc wesprzeć ukraińskich badaczy, Zarząd LEAPS (The League of European Accelerator based-Photon Sources) wyznaczył NCPS SOLARIS na jednostkę mającą podjąć się koordynacji działań ukierunkowanych na konsolidację i wzmocnienie ukraińskiej społeczności użytkowników III i IV generacji źródeł światła.

Light for Ukraine – projekt na rzecz wsparcia naukowców z Ukrainy

Wychodząc naprzeciw potrzebom ukraińskiego środowiska naukowego, w lutym 2023 roku, NCPS SOLARIS zorganizował wspólnie z National Academy of Sciences of Ukraine warsztaty. W spotkaniu, którego celem było poznanie partnerów ukraińskich oraz prowadzonych przez nich badań, wzięło udział przeszło 200 naukowców z całej Europy. Był to pierwszy krok w strone powołania do życia przedsięwzięcia pod wspólną nazwą „Light for Ukraine”.

Działając pod kierownictwem LEAPS określono główne cele działania i kroki, które należy podjąć w pierwszej kolejności. „Light for Ukraine” stał się tym samym projektem – mostem łączącym środowisko naukowe Europy Zachodniej i Środkowej z naukowcami z Ukrainy. Odtąd „Light for Ukraine” nie było już hasłem przewodnim jednorazowego spotkania, a stało się wielowymiarowym projektem, którego  celem jest wsparcie środowiska ukraińskiego w dążeniu do budowy własnego źródła światła III generacji po zakończeniu wojny. Do tego czasu głównym obszarem działań projektowych będzie inicjowanie i koordynacja aktywności wspierających ukraińskie środowisko naukowe, organizacja przedsięwzięć konsolidujących naukowców korzystających z metod opartych na źródłach światła oraz lobbowanie na rzecz budowy ukraińskiej linii synchrotronowej.

W tym kontekście Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS stworzyło za pośrednictwem swojej strony internetowej wspólny (dla członków LEAPS i podmiotów niezrzeszonych) Punkt Informacyjny skupiający wszystkie aktywności dotyczące programów i form wsparcia ukraińskiej społeczności naukowej korzystającej z III i IV generacji źródeł światła.

Punkt Informacyjny Light for Ukraine – co to jest?

Głównym celem istnienia Punktu Informacyjnego Light for Ukraine jest zebranie wszystkich możliwości wsparcia oferowanego przez infrastruktury zrzeszone w ramach LEAPS (oraz innych) w jednym miejscu. Ułatwiając tym samym ukraińskiej społeczności naukowej poszukiwanie informacji dotyczących uprzywilejowanego zdalnego dostępu, ofert pracy, staży i innych możliwości oferowanych przez obiekty LEAPS w jednej, łatwo dostępnej i zwięzłej formie.