Na początku lutego 2013 r. zakończyliśmy jeden z kluczowych etapów budowy synchrotronu SOLARIS, który znajduje się na liście najważniejszych inwestycji naukowo-badawczych na terenie Małopolski. Pomimo niekorzystnych warunków pogodowych budynek został zamknięty, a dalsze prace budowlane wewnątrz obiektu idą zgodnie z harmonogramem.

Budynek zlokalizowany jest na Ruczaju na terenie III Kampusu UJ, tuż za budynkiem Biblioteki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Z pozoru jest niewielki, jednakże najważniejsza jego część znajduje się pod ziemią.

Najgłębiej, bo na poziomie - 7,7 metrów poniżej poziomu terenu położony jest tunel technologiczny oraz tunel liniaka, w którym będzie przyspieszana wiązka elektronów. Nieco wyżej, ale również poniżej poziomu terenu (-3,2 m) została usytuowana hala eksperymentalna wraz z ringiem oraz miejscem na stacje badawcze.  W budynku znajdą się również pomieszczenia biurowe i socjalne, laboratoria oraz sala konferencyjna.

Z uwagi na specyfikę badań wykonywanych na synchrotronie konieczne było również odpowiednie zabezpieczenie budynku przed drganiami. Część konstrukcji budynku mieszcząca urządzenia synchrotronu jest oddzielona (oddylatowana) izolacją przeciwdrganiową poziomą i pionową. Dzięki tej dylatacji drgania powodowane np. przez transport samochodowy lub tramwajowy nie zostaną przeniesione na elementy synchrotronu. 

Ważną kwestią w trakcie konstrukcji tego budynku było również zapewnienie ochrony przed promieniowaniem. Z tego powodu wszystkie ściany tunelu liniaka oraz ściany końcowych stacji badawczych wykonane są z ciężkiego betonu barytowego, którego gęstość jest 1,5 razy większa niż zwykłego betonu, przez co skutecznie chroni przed promieniowaniem.  

Te dwa zadania – odpowiednie ułożenie izolacji wibracyjnej, a także właściwy dobór betonowej mieszanki do wykonania ścian odpornych na promieniowanie – były dla nas jak dotychczas największym wyzwaniem w trakcie budowy tego obiektu  – ocenia Kazimierz Groński kierownik budowy.

Najważniejsze zadanie związane z realizacją tej inwestycji dopiero przed nami, gdyż zaraz po oddaniu budynku do użytkowania, będą montowane już zakontraktowane poszczególne komponenty maszyny. Z pewnością będzie to duże wyzwanie dla zespołu Solaris, gdyż po raz pierwszy w Polsce realizuje się taki projekt. Na każdym etapie jesteśmy w bliskiej współpracy z ekspertami z zagranicznych ośrodków synchrotronowych i korzystamy z ich doświadczeń – mówi prof. Marek Stankiewicz dyrektor Centrum Promieniowania Synchrotronowego. Planujemy, iż urządzenie zostanie udostępnione zainteresowanym grupom badawczym już na początku 2015 roku – dodaje dyrektor. 

Koszt realizacji tego projektu to kwota blisko 153 miliony złotych, w tym sam budynek to kwota prawie 50 mln zł. Projekt w całości jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013.