Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Centrum SOLARIS

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wirtualny spacer po Centrum SOLARIS

Grafika symbolizująca link do wirtualnego spaceru

Podsumowanie 2020 roku

Podsumowanie 2020 roku

To był trudny, ale także pod pewnymi względami bardzo ważny rok dla Centrum SOLARIS. Pomimo wielu trudności i obostrzeń wiele rzeczy udało się zrealizować i rozwinąć. Naszym kluczowym zadaniem i misją jest udostępnianie infrastruktury, która służy naukowcom, a tym samym prowadzi do ciekawych odkryć i innowacyjnych badań.

Badania i publikacje

Cały czas pracowaliśmy na wzrost zainteresowania badaniami w Centrum i lepszą rozpoznawalność SOLARIS nie tylko wśród badaczy w kraju, ale także na świecie. W efekcie - pomimo pandemii - dwa tegoroczne nabory wniosków, to wzrost aplikacji w stosunku do roku ubiegłego. Jednocześnie odnotowaliśmy także wzrost liczby publikacji naukowych z badań, które były realizowane na synchrotronie. Pojawiła się także pierwsza publikacja w prestiżowym czasopiśmie z badań na kriomikroskopie elektronowym, który został udostępniony użytkownikom zaledwie rok wcześniej.

Także zespół naukowy SOLARIS pracował nad ciekawymi badaniami, w efekcie nazwiska naszych naukowców znalazły się w kilkunastu publikacjach, często w prestiżowych czasopismach. Najwięcej badań powstało w grupie, która skupiona jest wokół powstającej linii w podczerwieni - SOLAIR.

Infrastruktura

Jednym z najważniejszych wydarzeń - jeśli chodzi o rozwój infrastruktury badawczej - było zakończenie prac nad trzecią linią badawczą pn. PHELIX oraz udostępnienie tej linii dla użytkowników w jesiennym naborze wniosków.

Na każdej z powstających linii trwały prace związane z przetargami lub montażem poszczególnych elementów tych linii. W połowie roku zakończono instalację brakujących elementów sekcji front endu dla linii badawczej SOLABS (XAS-HN). Już wkrótce rozpocznie się instalacja poszczególnych elementów tej linii, tak aby pierwsi użytkownicy mogli pojawić się na jesień 2021. Także na linii XMCD trwają prace konstrukcyjne wszystkich zakupionych w ubiegłym roku części do tej linii, co pozwoli na zakończenie jej budowy już w pierwszym kwartale 2021 r. Linia SOLAIR znajduje się na etapie zamawiania pierwszych części front-end’u oraz projektowania dalszych komponentów optycznych.

Jeśli chodzi o linię SOLCRYS przeznaczoną do badań strukturalnych, to w drugiej połowie roku Ministerstwo Nauki przyznało Centrum SOLARIS dotację na rozbudowę hali, a tym samym miejsca w którym znajdzie się ta linia.

Granty, projekty i nagrody

Na początku roku udało się nam pozyskać fundusze na dwa ważne projekty. Jednym z nich jest wygrana w konkursie na dofinansowanie zakupu kriomikroskopu elektronowego do badań przemysłowych. W trakcie tego roku udało się nie tylko zakupić i zamontować, ale także uruchomić drugi kriomikroskop.

Pozyskaliśmy także dofinansowanie z unijnego programu Horyzont 2020. Fundusze pozwolą zrealizować nam międzynarodowy projekt „Sylinda”. Liderem przedsięwzięcia będzie SOLARIS, partnerami zaś synchrotron ALBA (Hiszpania) oraz dwie uczelnie: Hochschule Niederrhein i Uniwersytet w Bonn. Działania, które zostaną podjęte przez konsorcjum, mają zachęcić przemysł do korzystania z infrastruktury badawczej SOLARIS.

Po raz pierwszy zdobyliśmy także granty na badania naukowe. Jest to dofinansowanie z Narodowego Centrum Nauki. Nagrodzone wnioski złożone zostały w konkursie PRELUDIUM 18. Dzięki dotacji w SOLARIS realizowane są dwa projekty.

Prestiżowy grant na badania (Consolidator Grant ERC) otrzymał także dr Sebastian Glatt członek zespołu Laboratorium Cryo-EM i pracownik Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pracownicy naszego Laboratorium Cryo-EM zostali także wyróżnieni Nagrodą Miasta Krakowa za 2020 r.

Po raz pierwszy w tym roku SOLARIS włączył się w organizację kształcenia w ramach Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Centrum SOLARIS liderem projektu doktorskiego „Chemical imaging and machine learning for cancer detection” jest dr hab. Tomasz Wróbel.

Także w tym roku pracownicy z naszego zespołu awansowali naukowo: Tomasz Wróbel zakończył przewód habilitacyjny i otrzymał tytuł doktora habilitowanego, natomiast Anna Mandziak i Piotr Ciochoń obronili doktorat.

Użytkownicy są najważniejsi

Pandemia częściowo wymusiła pracę zdalną w naszym ośrodku, ale także sprawiła, że szukaliśmy możliwości, aby użytkownicy mogli wykonywać pomiary na liniach oraz na mikroskopie za pomocą zdalnego dostępu. Jednocześnie cały czas pracujemy, aby poszerzać te możliwości.

Wraz z nadejściem kryzysu epidemii ośrodki synchrotronowe połączyły siły oferując swoje możliwości dla całej społeczności naukowej. Wiele z nich otworzyło szybki dostęp wniosków do badań na dedykowanych liniach i technikach komplementarnych. Polska jednostka udostępniła na potrzeby badań kriomikroskop Titan Krios G3i, poszerzając ofertę badawczą inicjatywy CERIC-ERIC.

Pandemiczne obostrzenia sprawiły, że większość cyklicznych wydarzeń oraz konferencji, które planowaliśmy na tamten rok - niestety nie mogły się odbyć na żywo. W kilku konferencjach braliśmy udział w formie on-line, ale najważniejszym organizowanym przez nas wydarzeniem była konferencja „Joint Meeting of Polish Synchrotron Radiation Society and SOLARIS Users”. Było to pierwsze w historii spotkanie użytkowników Centrum SOLARIS. Konferencja odbyła się w dniach 9-11 września na wirtualnej platformie.

oprac. E.Król

 

Polecamy również
Największe Centra Nauki gościły w SOLARIS

Największe Centra Nauki gościły w SOLARIS

Międzynarodowe Sympozjum SYLINDA w Centrum SOLARIS

Międzynarodowe Sympozjum SYLINDA w Centrum SOLARIS

Zastosowanie nanospektroskopii w podczerwieni - otwarta rejestracja na warsztaty

Zastosowanie nanospektroskopii w podczerwieni - otwarta rejestracja na warsztaty

Wiosenny nabór wniosków o czas badawczy już otwarty.

Wiosenny nabór wniosków o czas badawczy już otwarty.